Dzieje szkoły

     Historię tworzą ludzie i fakty. Zdarzeniem, które otwiera ponad 100-letnią historię dzisiejszego Zespołu Szkół Tekstylno-Gospodarczych jest powstanie u schyłku ubiegłego stulecia, dokładniej w latach 1891-93, Krajowej Szkoły Sukienniczej w Rakszawie. Człowiekiem zaś, głównym inicjatorem tego przedsięwzięcia, był działacz ludowy i spółdzielczy, poseł na Sejm Krajowy Galicyjski, wicemarszałek powiatu łańcuckiego Bolesław Żardecki.

     Szkoła nie wyrosła w próżni. Jej rodowód tłumaczą utrwalone już w tym czasie istniejące na terenie Rakszawy tradycje sukiennictwa chałupniczego. Niemniej ciekawym wydaje się sam fakt założenia szkoły przemysłowej w środowisku wiejskim, z dala od większych ośrodków robotniczych i miast w okresie zaboru austriackiego na obszarze ówczesnej Galicji.

     Rakszawa zawdzięcza to postępowym działaczom ludowym i części inteligencji, która wykorzystując pewną autonomię nadaną Galicji przez zaborcę, poczyniła starania o wykup tzw. resztówki folwarcznej, z zamiarem usytuowania na niej szkoły włókienniczej. Właściciel dworu, niejaki Darowski, opuszczając Rakszawę z powodu wyjazdu na wschód za Lwów, rozparcelował ziemię między chłopów, a zabudowania wraz z przyległą posesją wykupiono na ten właśnie cel z Krajowego Funduszu Galicji i Lodomerii.

     Podkreślając niezwykłe zasługi Bolesława Żardeckiego, wypada nadmienić, że to właśnie dzięki jego zabiegom powstały wówczas: krótko prosperująca Szkoła Sukiennicza w Gorliczynie koło Przeworska, także zlikwidowana już Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego w Albigowej k/Łańcuta oraz Miejskie Gimnazjum w Łańcucie z 1907 roku. Natomiast przesłankami, które wpłynęły na powstanie dwuletniej Krajowej Szkoły Sukienniczej w Rakszawie w roku 1893 (syn Bolesława Żardeckiego w biografii ojca podaje rok 1891 jako datę założenia szkoły) były: istnienie na tym terenie szeroko rozwiniętego sukiennictwa chałupniczego i wyzysk rzemieślników przez nakładców oraz działalność społeczna postępowych chłopów rakszawskich i działaczy oświatowych, w tym głównie Bolesława Żardeckiego.KSS (Krajowa Szkoła Sukiennicza) w Rakszawie była więc jednym z pierwszych i nielicznych wówczas przykładów oświaty zawodowej w ogóle, a na wsi szczególnie. Przygotowywała rzemieślników w specjalnościach: tkactwo, przędzalnictwo, wykańczalnictwo i farbiarstwo. W miarę rozwoju przemysłu włókienniczego stała się ośrodkiem kształcenia początkowo dozoru średniego; potem wykwalifikowanych pracowników dla potrzeb tegoż przemysłu.

     Z kompletowaniem kadry nauczycieli radzono sobie w ten sposób, że niektórzy z pierwszych absolwentów szkoły zostawali w niej instruktorami nauki zawodu. Taką drogą trafił do szkoły m.in. p. Jakub Walawender, Franciszek Nowakowski i Pasterz. Natomiast maszynistą do obsługi urządzenia napędzającego tkalnię był Władysław Turski. Młodzież rekrutowała się z terenu południowo-wschodniej Galicji (obecnie województwa: rzeszowskie, krośnieńskie, tarnobrzeskie, przemyskie), ale najliczniejszą grupę stanowiła młodzież Rakszawy i okolic. Rocznie uczęszczało do szkoły sukienniczej od 80 do 100 uczniów. Skromna bursa zapewniała miejsca dla 30 wychowanków. Szkoła ta dawała rzadko spotykaną w owych czasach szansę zdobycia zawodu dziecku chłopskiemu, które w tych okolicznościach mogło ją pobierać, wprawdzie za odpłatnością, ale w szkole państwowej w pobliżu miejsca zamieszkania. Stwarzała możliwość cyklicznego przygotowania dużej liczby (jak na tamte czasy) kwalifikowanej kadry o specjalnościach włókienniczych i było podstawą do budowy w latach 1909-1912 nowej fabryki sukna w Rakszawie, która dała początek obecnym Rakszawskim Zakładom Przemysłu Wełnianego w Rakszawie.po wybudowaniu Fabryki Sukna młodzież odbywała w latach 1912-1932 zajęcia praktyczne. Dyrektorem szkoły był od 1903 roku (do 1932) inż. Jan Kunstman, który w okresie od 1903- 1925 pełnił równocześnie funkcję dyrektora miejscowej fabryki. Jego zasługi dla rozwoju rakszawskiej szkoły są bezsporne. Z wykształcenia mechanik, opracował dla potrzeb szkoły kilka skryptów do przedmiotów zawodowych: nauka o surowcach włókienniczych, technologia przędzalnictwa i technologia chemiczna włókien.

     Po odzyskaniu niepodległości państwa polskiego w 1918 roku Krajowa Szkoła Sukiennicza zmieniła nazwę na Państwową Szkołę Sukienniczą. Fatalny w skutkach okazał się dla szkoły rok 1932, szczytowy rok wielkiego kryzysu gospodarczego. Lakoniczne stwierdzenie Kuratorium Okręgu Szkolnego we Lwowie - brak funduszy - zamknęło 40-letnią działalność szkoły. Po likwidacji Państwowej Szkoły Sukienniczej w Rakszawie w 1932 r., społeczeństwo wsi ustawicznie czyniło starania o reaktywowanie szkoły. Pozytywny rezultat w tej sprawie osiągnięto dopiero 7 lat później, czyli w roku 1939.

     Wówczas to Kuratorium Okręgu Szkolnego we Lwowie podjęło decyzję, że z dniem 1 września 1939 r. szkoła w Rakszawie wznowi swoją działalność. Niestety, tragiczny wrzesień przekreślił wszelkie nadzieje. Ponowną próbę wznowienia działalności szkoły podjęto pod koniec okupacji, gdy wiadomo było, że chwila wyzwolenia jest już bliska. Pierwszym dyrektorem po wyzwoleniu był Stanisław Frączek.

     Upaństwowienie szkoły nastąpiło dopiero w 1946 r. na podstawie zarządzenia Ministra Oświaty z 1 sierpnia tego roku. Szkoła otrzymała wówczas nazwę Państwowa Szkoła Włókiennicza w Rakszawie. W miarę przybywania uczniów zwiększyła się liczba oddziałów, godzin, powiększyła kadra nauczycieli i pracowników administracji. Po nim na stanowisko dyrektora powołany zostaje p. Jan Nowak pełniący dotychczas funkcję nauczyciela. Dyrektorem był do lutego 1958 r, po nim do 1 IX 1959, dyrektorem był p. Wacław Machnik. Rakszawską szkołą kieruje od 1959 r. p. Aleksander Ziemba. W tym czasie szkoła, w wyniku kolejnej reorganizacji, przechodzi pod zarząd Ministerstwa Oświaty i będzie odtąd bezpośrednio podlegać Kuratorium Okręgu Szkolnego w Rzeszowie. Następnie, na okres 10 lat, od 1963-1973 roku dyrektorem szkoły zostaje p. Jan Sander wcześniej pełniący funkcję inspektora oświaty w Łańcucie. Od 1973 roku funkcję dyrektora przejął mgr inż. Eugeniusz Sobuś, były wychowanek szkoły i Politechniki Częstochowskiej.

     Rok 1989 ważny dla kraju, zaznaczył się zmianami w naszej szkole. Na początku roku, zmarł nagle wieloletni nauczyciel i zastępca dyrektora szkoły mgr Józef Gondela. Jego miejsce zajął mgr inż. Henryk Zielonka. Jesienią tegoż roku, odszedł na emeryturę dyrektor ZSW dr inż. Eugeniusz Sobuś. Fakt ten pociągnął za sobą dalsze zmiany kadrowe. Dyrektorem został mianowany dotychczasowy zastępca mgr Andrzej Bardjan.

     W roku 1994 w Zespole Szkół Włókienniczych w Rakszawie rozpoczął się proces restrukturyzacji kształcenia. Został on podyktowany faktem zdecydowanego załamania się rynku tekstylnego i włókienniczego w naszym kraju. W wyniku konsultacji na szczeblu Kuratorium Oświaty jak również Ministerstwa Edukacji zdecydowano się na kształcenie w kierunkach spożywczych. W efekcie MRiGŻ pismem z dnia 22 czerwca 1994 roku wyraziło zgodę na kształcenie w zawodzie "Technik technologii żywności" symbol 2131 w Zespole Szkół Włókienniczych w Rakszawie. Na mocy powyższego pisma Kurator Oświaty w Rzeszowie wydał Akt Założycielski Technikum technologii Żywności w Rakszawie w dniu 16 października 1994 roku nr WO. 0141/67/94 z mocą obowiązywania od 1 września 1994 roku. I tak od roku szkolnego 1994/95 dokonano pierwszego naboru do nowo założonej szkoły.

     Kierunek restrukturyzacji szkoły okazał się trafny, gdyż po dzień dzisiejszy szkoła nie ma problemów z naborem na te kierunki.

     Kilkuletni okres funkcjonowanie nowego typu szkoły został wykorzystany w głównej mierze na przygotowanie odpowiedniej bazy. Z uwagi na ciągle trudną sytuację finansową w oświacie zrezygnowano z czekania na pieniądze oświatowe i rozpoczęto proces żmudnych poszukiwań środków pozabudżetowych. Wszystkie zdobyte z trudem środki przeznaczano w całości na tworzenie i systematyczne doskonalenie bazy pod potrzeby kształcenia w branży spożywczej. Pozyskano środki z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z Funduszu Współpracy Agrolinia 2000, z budżetu Urzędu Gminy w Rakszawie, z Rejonowego Urzędu Pracy w Leżajsku, natomiast dużą ilość niezbędnych środków dydaktycznych i pomocy naukowych udało się nieodpłatnie otrzymać z zaprzyjaźnionego Zespołu Szkół Spożywczych w Jarosławiu, jak również (przede wszystkim odczynniki chemiczne) z Zespołu Szkół Chemicznych w Nowej Sarzynie. Z powyższego opisu wynika, że Zespół Szkół Włókienniczych od 1994 roku zaczął powoli utożsamiać się z kształceniem w kierunkach spożywczych.

     W związku z powyższym, uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 25 października 1999 r, oraz uchwałą Rady Powiatu w Łańcucie szkoła zmieni nazwę od dnia 1 września 2000 r. na Zespół Szkół Tekstylno - Gospodarczych im. Bolesława Żardeckiego. Istniejąca baza, jak również zatrudniona kadra stawiają przed całkowicie zmienioną już Szkołą nowe wymagania. Prowadzone konsultacje z przedstawicielami terenowych biur pracy, władzami lokalnymi i z rodzicami rodzą nowe pomysły i stawiają przed Szkołą nowe wyzwania. W związku z powyższym, po dokonaniu gruntownej analizy możliwości placówki pod względem bazy i kadry postanowiono uruchomić od roku szkolnego 2000/2001 nowe typy szkół wchodzące w skład Zespołu, a mianowicie: Liceum Techniczne o profilu tekstylnym, Liceum Ogólnokształcące o profilu ogólnym, Szkołę Policealną a także poszerzyć ofertę zawodów i specjalności w ramach dotychczasowych typów szkół o: technika żywienia i gospodarstwa domowego oraz o technika hotelarstwa.

     Zamierzenia te nie zostały jednak w pełni wprowadzone w życie. Reforma edukacji a wraz z nią: wprowadzenie gimnazjów, zmiany w koncepcji organizacyjnej szkół zawodowych /zamiar likwidacji techników/ , zawirowania wokół nowej matury /zewnętrznej/, wprowadzenie trzyletnich liceów ogólnokształcących jak również "nagonka" na szkolnictwo zawodowe - to tylko niektóre z czynników, które zdecydowanie osłabiły pozycję szkół zawodowych, w tym również pozycję naszej szkoły. Młodzież kończąca gimnazja w zdecydowanej większości zaczęła podejmować dalszą naukę w okolicznych liceach ogólnokształcących, pomimo że taki sam typ szkoły oferował Zespół w Rakszawie. Chęć wyrwania się ze środowiska wiejskiego, określona moda to tylko niektóre z czynników, które złożyły się na ten proces. W efekcie od roku szkolnego 2002/2003 zaczęła stopniowo zmniejszać się liczba chętnych do podjęcia nauki w rakszawskiej szkole. Zespół zaczął powoli tracić charakter szkoły ponadśrodowiskowej, malała stopniowo liczba chętnych do zamieszkania w internacie /koszty/, spadło całkowicie zainteresowanie zasadniczymi szkołami zawodowymi /młodzież tych szkół została wyłączona przez władze rządowe z opieki stypendialnej/. Z roku na rok malała liczba młodzieży w szkole. O ile w latach 1998 - 2001 utrzymywała się ona na poziomie około 900 - 800, to już w roku szkolnym 2002/2003 było to około 450 a rok szkolny 2005/2006 to osiem oddziałów liczących około 250 uczniów.

     Ważny w wydarzenia dla naszej szkoły jest rok szkolny 2005/2006. Drastyczny spadek liczby kształconej młodzieży a przez to wzrost kosztów funkcjonowania szkoły spowodowały podjęcie przez organ prowadzący szkołę (Starostwo Powiatowe w Łańcucie) próby zainteresowania placówką samorząd Gminy Rakszawa. Intencją Starostwa jest przekazanie ZSTG pod zarząd Gminy. Historia dopisze dalszy ciąg. Na dzień dzisiejszy szkoła organizuje nabór na kolejny rok szkolny do klas pierwszych. Koniecznością stało się wystąpienie do absolwentów gimnazjów z nowymi propozycjami. Wśród nich znalazł się - Technik budownictwa - zawód, którego nie oferuje żadna szkoła w powiecie

     Rok szkolny 2007/2008 przyniósł głównie zmiany w kadrze kierowniczej. Dyrektor mgr Andrzej Bardjan i kierownik szkolenia praktycznego mgr inż. Roman Przybyło przeszli z dniem 1 września 2007 r. na emeryturę. Nowym dyrektorem szkoły został mgr inż. Jacek Król - dotychczasowy wicedyrektor, który na stanowisko kierownika szkolenia praktycznego powołał mgr inż. Joannę Tokarz. Ten rok szkolny zatrzymał również spadek liczby uczniów i zatrzymał się na poziomie 210. Wprowadzony rok wcześniej nowy kierunek - technik budownictwa nadal cieszy się powodzeniem.

     1 września 2008 w części byłego Internatu powstaje Szkolne Schronisko Młodzieżowe "Rakowisko" którego kierownikiem zostaje mgr inż. Joanna Tokarz. Od roku szkolnego 2008/2009 szkoła pozyskuje kandydatów do trzech pierwszych klas w tym do I klasy ZSZ w zawodach posadzkarz i kucharz małej gastronomii. Mimo zmniejszającej się liczby uczniów w Powiecie Łańcuckim liczba młodzieży w ZSTG w roku szkolnym 2009/2010 wzrosła do 280. Dzieje się tak m.in. dzięki prężnej i profesjonalnej promocji szkoły.

      Po pięciu latach pracy - w roku 2012 - Pan mgr inż. Jacek Król zostaje zastąpiony na stanowisku dyrektora przez mgr inż. Iwonę Barnat. Rok później Zespół Szkół Tekstylno-Gospodarczych zostaje przekazany Gminie Rakszawa jako organowi prowadzącemu placówkę.

© 2015 ZSTG
Logowanie